بازاریابی شبکه‌ای یکی از شیوه‌های نوین و جذاب برای گسترش کسب‌وکار است. اما چطور می‌توان از روابط شخصی برای فروش محصولات یا خدمات استفاده کرد؟ این مدل به کسب‌وکارها اجازه می‌دهد تا بدون سرمایه‌های گزاف، رشد کنند و شبکه‌ای از فروشندگان فعال را شکل دهند. در این روش، علاوه‌بر فروش خودتان می‌توانید از فروش تیم نیز سود ببرید. اما آیا واقعا این مدل بازاریابی می‌تواند به رشد کسب‌وکارها کمک کند؟
در این مطلب از سهامگ، قصد داریم به این پرسش پاسخ دهیم و در مورد مزایا و معایب آن، انواعش و عوامل موفقیت آن با هم صحبت کنم. پس تا انتها آن همراه ما باشید.
بازاریابی شبکه‌ای چیست؟
بازاریابی شبکه‌ای (Network Marketing)، نوعی کسب‌وکار است که بر پایۀ بازاریابی استوار است و در آن یک فرد مستقل، محصولات یا خدمات یک برند را که متعلق به خودش نیست، به دیگران می‌فروشد. این فرد بیشتر به افرادی که می‌شناسد، مثل دوستان و اقوام محصولاتش را می‌فروشد. از سوی دیگر خود او نیز قادر است که فروشندگان جدید جذب کند و از فروش آن‌ها نیز کمسیون بگیرد.
آیا نتورک مارکتینگ همان ساختار هرمی است؟
در پاسخ باید بگوییم: خیر. این دو با هم فرق می‌کنند. در نتورک مارکتینگ، افراد در سطوح بالاتر، درآمد بیشتر از کسانی که در سطوح پایین هستند، به‌دست نمی‌آورند. بیشتر فروشندگان از خانه کار می‌کنند، اما می‌توانند از شبکه‌های اجتماعی هم برای گسترش کار خود کمک بگیرند.
شرکت‌هایی که از بازاریابی شبکه‌ای استفاده می‌کنند، باید یک شبکه از فروشندگان بسازند. این فروشندگان دیگران را جذب کرده و آموزش می‌دهند. این نوع بازاریابی به روابط شخصی وابسته است. یعنی شما از دوستان، همکاران و آشنایان خود برای فروش استفاده می‌کنید. وقتی شبکه ساخته شد، می‌توانید از آن برای راه‌اندازی کسب‌وکار و فروش استفاده کنید.
انواع بازاریابی شبکه‌ای
نتورک مارکتینگ 3 مدل مختلف دارد که عبارت‌اند از:
بازاریابی تک‌سطحی (Single-Level Marketing)
این شیوه‌ی بازاریابی روی فروش مستقیم محصولات یا خدمات متمرکز است و فروشنده‌ی جدید نمی‌پذیرد.
بازاریابی دو‌سطحی (Two-Level Marketing)
در این شیوه، کسب‌وکار مورد نظر، در عین حال که خودش فروش دارد، فروشندگان جدید هم جذب می‌کند. کمسیونی که در این روش دریافت می‌کنید، شامل فروش مستقیم و فروش انجام‌شده توسط زیرمجموعه‌هاست.
بازاریابی چندسطحی (Multi-Level Marketing – MLM)
در بازاریابی چندسطحی همان‌طور که از اسمش نیز پیداست، ساختار سلسله‌مراتبی با چندین سطح فروشندگان وجود دارد که محصولات را می‌فروشند. کمسیونی که کسب‌وکارها از این شیوه‌ی بازاریابی به‌دست می‌آورند، نه‌تنها شامل فروش مستقیم است، بلکه فروش زیرمجموعه‌ها را نیز در برمی‌گیرد.
روش‌های اجرای بازاریابی شبکه‌ای
این مدل کسب‌وکار، به 3 شیوه‌ی زیر اجرا می‌شود که عبارت‌اند از:
- دهان به دهان
شیوه‌ی دهان به دهان، در بازاریابی تک‌سطحی رایج است و در آن فروشندگان به فروش مستقیم محصولات می‌پردازند، بدون اینکه نیازی به جذب نمایندگان جدید داشته باشند.
- فروش در خانه
این روش معمولاً در بازاریابی دو‌سطحی و چندسطحی استفاده می‌شود، جایی‌که فروشندگان علاوه‌بر فروش مستقیم، به جذب و آموزش فروشندگان جدید نیز می‌پردازند.
- فروش آنلاین از طریق بلاگ‌ها
این روش در بازاریابی دیجیتال و چندسطحی کاربرد دارد، جایی که فروشندگان از طریق وبلاگ‌ها و رسانه‌های اجتماعی به فروش و جذب نمایندگان جدید می‌پردازند.
مزایا و معایب بازاریابی شبکه‌ای
بارزترین مزایای بازاریابی شبکه ای عبارت‌اند از:
انعطاف‌پذیری بالا
این شیوه، برخلاف روش بازاریابی سنتی که فرد باید در مغازه‌اش حاضر می‌بود؛ بسیار انعطاف‌پذیر است و فروشندگان می‌توانند، از هرجایی که می‌توانند به اینترنت وصل شوند و محصولات خود را بفروشند.
حمایت و آموزش
بسیاری از شرکت‌ها به فروشندگانی که محصولات آن‌ها را می‌فروشند، خود آموزش‌های مرتب و منابعی برای افزایش فروش و بهبود مهارت‌هایشان ارائه می‌دهند.
توسعه فردی
فروش مستقیم می‌تواند به بهبود مهارت‌های ارتباطی، رهبری و اقناع افراد کمک کند و پیش‌زمینه‌ای باشد تا در سایر زمینه‌های شغلی هم بتوانند مفید عمل کنند.
در ادامه به معایب نتورک مارکتینگ نیز اشاره خواهیم کرد:
چالش‌های فروش
همواره فروش کار آسانی نبوده‌است. در بازاریابی شبکه ای نیز فروش محصولات یا خدمات همیشه آسان نیست. بسیاری از مصرف‌کنندگان به این سیستم شک دارند و فروشندگان همیشه اطلاعات کافی در مورد محصولاتی که می‌فروشند، ندارند.
چالش‌های سازمانی
علاوه‌براین مدیریت فروش در یک سیستم نیاز به مهارت‌های سازمانی دارد و فروشندگان باید قادر باشند تا شبکه‌ی خود را مدیرت کنند، پیگیر کمسیون‌های فروش زیر مجموعه خود باشند و در عین‌حال کارهای دیگر را نیز مدیریت کنند.
پشتیبانی محدود
در برخی موارد، شرکت‌های مادر پشتیبانی کافی از فروشندگان خود نمی‌کنند. آموزش‌ها ممکن است کم باشند یا ابزارهای بازاریابی و فنی کافی برای افزایش فروش وجود نداشته باشد.
نکاتی برای بازاریابی شبکه‌ای
در این قسمت به عوامل موفقیت در بازاریابی شبکه‌ای اشاره می‌کنیم:
گسترش شبکه فروش
یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت در نتورک مارکتینگ، گسترش شبکه فروش است که مستقیماً بر افزایش درآمد و جذب فروشندگان جدید تاثیر می‌گذارد.
استفاده از ابزار آنلاین
برای گسترش دامنه فروش، ابزارهای آنلاین مانند بلاگ، سایت، صفحه‌ی یوتیوب یا حساب‌های شبکه‌های اجتماعی (مثل اینستاگرام، فیس‌بوک یا لینکدین) به فروشندگان کمک می‌کنند تا ارتباطات خود را با مشتریان جدید ایجاد کنند.
شناخت کامل محصول
فروشندگان باید اطلاعات کافی درباره محصولات داشته باشند تا بتوانند تأثیر مثبت بر مخاطبان بگذارند. تجربه واقعی از محصول روی جذب مشتریان تأثیر بسزایی دارد.
رفتار متفاوت اعضای شبکه
باید توجه داشت که همه اعضای شبکه، واکنش یکسانی ندارند. برخی فوراً خرید می‌کنند، گروهی دیگر در آینده یا به دلایل شخصی ممکن است نخرند، اما همه می‌توانند به معرفی برند کمک کنند.
استفاده از اینفلوئنسرها
برندها می‌توانند از اینفلوئنسرها برای گسترش بازاریابی خود استفاده کنند. این افراد که در یک زمینه خاص تخصص دارند، با شبکه‌ی گسترده‌شان می‌توانند تأثیر زیادی در فروش محصول داشته باشند.
پاداش برای تبلیغات مؤثر
برندها برای تبلیغات مؤثر اینفلوئنسرها به آن‌ها پاداش می‌دهند، که این رابطه یک چرخه‌ی سودآور برای طرفین ایجاد می‌کند.
استراتژی‌های متنوع
نتورک مارکتینگ استراتژی‌های ثابت ندارد. برندها باید بسته به زمان و شرایط، استراتژی‌های بازاریابی خود را تغییر دهند و همواره در جست‌وجوی روش‌های جدید باشند.
و اما سخن آخر
بازاریابی شبکه‌ای یک روش متفاوت برای رشد کسب‌وکار است. در این شیوه، برندها از روابط شخصی‌شان برای فروش محصولات استفاده می‌کنند و از فروش خود و زیرمجموعه‌هایشان درآمد کسب می‌کنند. موفقیت در این مدل به گسترش شبکه فروش، استفاده از ابزارهای آنلاین و شناخت دقیق محصول بستگی دارد. با این حال، این روش با چالش‌هایی مانند فروش و مدیریت شبکه همراه است. برای موفقیت باید استراتژی‌های مناسب را انتخاب کرده و شبکه خود را به درستی مدیریت کنید.
اگر می‌خواهید در این حوزه فعالیت کنید و نیاز به خدمات متنوع مارکتینگ همچون طراحی سایت، سئو، تولید انواع محتوا در پلتفرم‌های مختلف دارید، می‌توانید با ما در سها مارکتینگ تماس بگیرید و از خدمات گوناگون ما بهره‌مند شوید.
منابع: pixartprinting/ hubspot
