اگر سال‌ها پیش از ما می‌پرسیدند که «بازاریابی» چیست؟ بدون ذره‌ای شک و تردید می‌گفتیم: «بازاریابی یعنی تبلیغ محصول». اما این روزها اصطلاح (Marketing) بسیار گسترده‌تر و در عین حال انعطاف‌پذیرتر شده‌است و در تار و پود کسبوکارها نفوذ کرده‌است.
در این مطلبِ سهامگ، به‌طور تخصصی به شما خواهیم گفت، مفهوم بازاریابی به زبان ساده چیست؟ چه اهدافی دارد و منظور از اصول بازاریابی 4P ، 7P و 4C و انواع آن چیست؟ بازاریابیB2B چه تفاوتی با B2C دارد؟
تعریف بازاریابی به زبان ساده چیست؟
مارکتینگ براساس آنچه که «فیلیپ کاتلر» از اساتید مطرح و به روز بازاریابی مدرن می‌گوید، یعنی، خلق ارزش نه صرفا تبلیغ یا فروش محصول با هدف تأمین نیاز بازار هدف و در عین حال سود همزمان. اگر بخواهیم ساده‌تر به این مفهوم اشاره کنیم؛ باید بگوییم، بازاریابی یعنی فراهم‌کردن شرایطی برای کسبوکارها که نیاز واقعی مخاطب‌های‌شان را پیدا کنند و راه‌حل رفع آن را هم طراحی و درنهایت به دست مخاطب‌ها برسانند.
با Marketing کسبوکارها می‌توانند مشخص کنند کدام بخش از نیازها و خواسته‌های مخاطب تأمین نشده و کدام بخش از بازار می‌تواند آن‌ها را برطرف سازد؟ راه‌حل‌های رفع آن‌ها چیست و درنهایت، طراحی چه محصولاتی و چه شیوه‌ی ترویجی بهتر می‌تواند کسبوکارها را به هدف عالی یعنی فروش بیشتر برساند.
هدف از بازاریابی به‌صورت خلاصه
اگر بخواهیم به طور خلاصه و به اصل ماجرا اشاره کنیم، باید بگوییم: هدف بازاریابی جذب مصرف‌کننده به برند از طریق ارسال پیام است.
بهترین پیام‌هایی که در این راستا می‌توان ارسال کرد، از نوع آموزشی هستند که با هدف جذب مخاطبان هدف و تبدیل آن‌ها به مشتریان بالقوه تولید و توزیع می‌شوند.
اصول بازاریابی 4P ، 7P و 4C چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟
مدل 4P (4Ps of Marketing)
این مدل توسط (E. Jerome McCarthy) معرفی شده‌است و به 4 مفهوم زیر اشاره می‌کند:
- (Product) محصول
- محصولی که عرضه می‌کنیم چه ویژگی‌هایی دارد؟ بسته‌بندی آن چگونه است و آیا خدمات پس از فروش دارد؟
- (Price) قیمت
- قیمتی که مشتری پراخت می‌کند، باید منطقی و برمبنای هزینه‌ی تولید، توان خرید و مقایسه با رقبا تعیین شده‌باشد.
- (Place) کانال یا محل توزیع
- محل دریافت محصول کجاست و مشتری چگونه آن را دریافت می‌کند؟
- (Promotion) تبلیغ
- برای ارسال پیام محصول با هدف آگاه‌سازی و متقاعد کردن به مشتری از چه شیوه‌ی تبلیغ استفاده می‌کنید؟
مدل 7P (7Ps of Marketing)
برای کسب‌وکارهایی که فعالیت خدماتی انجام می‌دهند، 3 المان به Pها اضافه می‌شود و در کل تعداد Pها به 7 عدد می‌رسند:
- (People) افراد
به کارکنانی اشاره دارد که تجربه‌ی مشتری را ایجاد می‌کنند.
- (Process) فرآیند
منظور انواع شیوه‌های ارائه خدمات مثل نحوه‌ی نوبت‌دهی، پشتیبانی یا تحویل است.
- (Physical evidence) شواهد فیزیکی
به عناصر قابل مشاهده مثل ظاهر کسب‌وکار، فاکتورها و کیفیت بسته‌بندی توجه می‌کند.
مدل 4C (4 Cs of Marketing)
این مدل روی مشتری تمرکز کامل دارد و شامل اجزای زیر است:
- (Consumer) مشتری
به نیازهای مشتری توجه می‌شود.
- (Cost) هزینه
هزینه برای مشتری فقط قیمت نیست، بلکه زمان، تلاش و هزینه‌های جانبی را نیز در برمی‌گیرد.
- (Convenience) سهولت
به دسترسی آسان و راحتی در خرید برای مشتری می‌پردازد.
- (Communication) مکالمه
به گفت‌وگویی دوسویه با مشتری وجه دارد که موجب افزایش تعامل، بازخورد و رضایت طرفین به خصوص مشتری می‌شود.
بازاریابی B2B چیست و چه تفاوتی با B2C دارد؟
B2B مخفف عبارت (Business to Business) یک مدل کسب‌وکار است که مشتریانشان سایر سازمان‌ها یا کسب‌وکارهاست. اما، B2C (Business to Consumer) به کسب‌وکارهایی اشاره دارد که با مشتریان واقعی سروکار دارند نه سازمان‌ها و شرکت‌ها.
انواع بازاریابی
یکی از کارهای موثری که می‌توانید برای انتخاب نوع بازاریابی مناسب کسب‌وکارتان انجام دهید، تحقیقات بازار پیش از هر اقدامی است. در این قسمت سعی داریم به طور کامل شما را با انواع مارکتینگ آشنا سازیم.
بازاریابی دیجیتال
همانطور که از اسمش پیداست از اینترنت برای تبلیغ کالا و خدمات استفاده می‌شود. این مدل خود انواع گسترده‌ای دارد که در این قسمت سعی می‌کنیم به مهم‌ترین آن‌ها اشاره کنیم:
- بازاریابی محتوایی (Content marketing)
- سئو یا بهینه‌سازی موتورهای جستجو (SEO)
- تبلیغات کلیکی (PPC (Pay-Per-Click Advertising
- سوشال مدیا مارکینگ (Social Media Marketing)
- ایمیل مارکتینگ (Email Marketing)
- ویدئویی مارکتینگ (Video Marketing)
- اینفلوئنسر مارکتینگ (Influencer Marketing)
- افیلیت‌مارکتینگ (Affiliate Marketing)
- بازاریابی دهان به دهان (Word of mouth marketing)
- بازاریابی شبکه‌ای (Network marketing)
- بازاریابی موتور جستجو (SEM)
- بازاریابی چریکی (Guerrilla marketing)
- ایونت مارکتینگ (Event Marketing)
- بازاریابی پیامکی (SMS Marketing)
بازاریابی سنتی
به روش‌های مختلف تبلیغات آفلاین همچون موارد زیر اشاره دارد:
- تبلیغات چاپی (روزنامه، مجله و پوستر)
- تبلیغات بیلبوردی
- رادیو و تلویزیون
- بازاریابی تلفنی
نورومارکتینگ (Neuromarketing)
نورومارکتینگ، یک شیوه‌ی جدید بازاریابی است که مارکترها از 3 علم عصب‌شناسی و بازاریابی سنتی و دیجیتال استفاده می‌کنند تا بفهمند مردم چگونه تصمیم گرفته و به تبلیغات واکنش نشان می‌دهند.
5 مزیت بارز استفاده از بازاریابی
موجب تقویت وفاداری به برند و ارتباط با مشتری می‌شود.
همانطور که بارها اشاره شده‌است، مارکتینگِ موفق فقط منجر به افزایش فروش نمی‌شود، بلکه رابطه‌ای پایدار با مشتری برقرار می‌کند و موجب ایجاد وفاداری به برند می‌گردد.
در انتخاب قیمت تأثیرگذار موثر است.
با بازاریابی شما متوجه می‌شوید، مشتری چه نیازی دارد و تا چه حد حاضر است برای رفع آن هزینه پرداخت کند. از سوی دیگر با کمک این ابزار قادرید رفتار مشتری را تحلیل کرده و براساس تحلیل روند بازار، قیمت مناسبی که هم مشتری راضی است و هم کسبوکارها را تعیین می‌کنید.
موجب افزایش شناخت از برند می‌شود.
Marketing به روش‌های مختلف همچون تبلیغات هدفمند، کمپین‌های شبکه‌های اجتماعی به کسبوکارها کمک می‌کند تا با مخاطب‌های جدید ارتباط برقرار کنند و وارد بازارهای جدید شوند. این امر موجب افزایش آگاهی و شناخت از برند نزد مشتریان بالقوه‌ی جدید می‌شود.
با کمک این ابزار شما دقیق‌تر رفتار مشتری را تحلیل می‌کنید.
با استفاده از این روش مارکترها متوجه می‌شوند چرا مشتریان برای خرید دچار تردید می‌شوند؟ نگرانی‌هایشان چیست؟ و در نهایت براساس نیاز و نظرسنجی‌های انجام شده و تحلیل رفتار مخاطب استراتژی مناسب را تعیین می‌کنند.
بازاریابی به شما مزیت رقابتی می‌دهد.
مارکتینگ به کسبوکارها کمک می‌کند تا برندشان بهتر دیده و شناخته شوند. استفاده از استراتژی‌های موثر همچون آیدا (AIDA) و جدیدتر از آن چرخ و فلک (Flywheel) در بازاریابی می‌تواند نقش کلیدی در افزایش آگاهی از برند ایفا کند.
و اما سخن آخر
در این مطلب سعی کردیم به‌صورت جامع و اما کلی به مفهوم بازاریابی و اهداف استفاده از آن، انواع مارکتینگ و مزایا و دلایل استفاده از آن‌ها اشاره کنیم. همانطور که متوجه شدیم، مارکتینگ چیزی فراتر از فروش و تبلیغ است و یک فرآیند است که در طی آن، شما قادر به خلق ارزش، تحلیل رفتار مخاطب هدف و بازار رقبا کنید و درنهایت راهکار مناسب کسب‌وکارتان را انتخاب نمایید.
اگر به دنبال تقویت برند و افزایش آگاهی و درنهایت مشتری و فروش بیشتر هستید، ما در سها مارکتینگ با وجود نیروهای متخصص و معتبر همراه شما هستیم. کافی است، با ما تماس بگیرید.
سوالات متداول
آیا فروش زیر مجموعه مارکتینگ است؟
بازاریابی به مجموعه اقدام‌هایی اشاره می‌کند که منجر به شناسایی مخاطب، جذب علاقه و آگاهی از برند می‌گردد. درحالی‌که فروش ضمن تعاملی مستقیم، سرنخ یا لیدها را تبدیل به مشتریان بالقوه می‌کند.
تبلیغات و بازاریابی چه تفاوتی با هم دارند؟
بازاریابی به مجموعه فرآیندهایی گفته می‌شود که شامل توسعه‌ی محصول، تحقیق بازار، توزیع محصول، استراتژی فروش، روابط عمومی و پشتیبانی مشتری می‌شوند. در مقابل تبلیغات فقط یکی از اجزای بازاریابی است که با هدف افزایش آگاهی نسبت به محصول یا خدمت به‌صورت پولی انجام می‌شود.
